İşten Çıkartılma Davaları
İşten çıkarma ve ayrılma ayrılma davaları, iş hukuku kapsamındaki tüm ayrıntılar hukuki süreçlerden olup işçi ve işverenler arasındaki anlaşmazlıkların çözümüne yönelik hukuki bir zemindir. Türkiye'de işçi özgürlüklerini koruyan düzenlemeler, İş Kanunu ve ilgili mevzuatlar çerçevelenmiştir. Bu davalar, işçinin haksız yere ayrılması veya ayrılma kendi izniyle ayrılması durumunda doğan hak ve sorumlulukları içermektedir. Bu tür davalar, özellikle kıdem tazminatı, tazminat tazminatı, fazla mesai ücreti, yıllık izin ücreti gibi çalışma alacaklarının bakış açısı talebi önemlidir.
1. İşten Çıkarma Davaları
İşten çıkarma davaları, işverenin işçiyi ayırma süreci iş kanunlarına ve iş sözleşmesine aykırı hareket etmesi durumunda açılan davalardır. İşveren, işçiyi işten çıkarırken yasal sürelere, işçinin haklarına ve çıkış hakkının kanunda belirtilen parçalara uygun olup olmadığına dikkat etmek zorundaydı. İşten çıkarma davaları genellikle şu şekilde sınıflandırılabilir:
-
Haksız Fesih : İşverenin, haklı bir neden olmaksızın işçiyi işten çıkarması haksız fesih olarak kabul edilir. İş Kanunu'na göre işçinin iş sözleşmesi, yalnızca kanunda belirtilen haklı nedenlere dayanılarak feshedilebilir. Bu nedenler arasında ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışlar, verimsizlik veya iş sağlığı ve güvenlik açısından tehdit oluşturma gibi durumlar bulunmaktadır. Haksız bir şekilde ayrılan işçi, işe dönüş durumu açılan tekrar işe dönme talebinde bulunulabilir. İşe iade davasının açılabilmesi için işyerlerinde en az 30 işçi çalışıyor olmalı ve işçilerin en az 6 aylık kıdemi bulunmalıdır.
-
İhbar Tazminatı : İşten kopmuş işçinin, ihbar süresine uyulmadan işten çıkarılması durumunda, işveren işçiye tazminatı tazminatı ödenmiş. İşçinin işlerindeki kıdemine göre bildirim süresi belirlendi; Örneğin, 6 aydan az çalışan bir işçi için 2 hafta, 6 aydan fazla çalışan bir işçi için ise 4 hafta tazminat süresi mevcut. İşveren, bu süreye uymayan işçiye tazminatı ödeme durumundadır.
-
Kıdem Tazminatı : İşçinin en az 1 yıllık çalışması varsa ve işten çıkarılma nedeni haksız fesih ise kıdem tazminatına hak kazanır. Kıdem tazminatı, işçinin emeğinin bir yıl için bir brüt maaşı üzerinden hesaplanıyor. Ancak işçinin kendi isteğiyle ayrılması durumunda kıdem tazminatına hak kazanmak için bazı özel durumlar gereklidir; ayrılık, ayrılık dengesini korumak, evlilik nedeniyle ayrılma veya askerlik görevi nedeniyle
Dikkat: Bu yazıda verilen bilgiler güncel mevzuata göre hazırlanmıştır. Mevzuattaki değişiklikler nedeniyle bu bilgilerde farklılıklar olabilir.
Avukat Ayşe Duvarcı