Yabancı Plakalı Araçların Türkiye'deki Kazalarındaki Sigorta Sorumluluğu ve Yeşil Kart Uygulaması

Yabancı Plakalı Araçların Türkiye'deki Kazalarındaki Sigorta Sorumluluğu ve Yeşil Kart Uygulaması

Yabancı Plakalı Araçların Türkiye'deki Kazalarındaki Sigorta Sorumluluğu ve Yeşil Kart Uygulaması

T.C. YARGITAY 17. HUKUK DAİRESİ E. 2013/15698 K. 2014/5046 T. 3.4.2014 DAVA : Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabul kısmen reddine dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili ve davalı S. V. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü: KARAR : Davacılar vekili, davalıların işleteni, sürücüsü ve trafik sigortacısı olduğu araç ile davacıların desteği İ.'in yolcu olarak bulunduğu aracın karıştığı trafik kazasında İ.'in vefat ettiğini belirterek destekten yoksun kalma nedeni ile fazlaya dair haklarını saklı tutarak Z. için 15.000,00.-TL, N. için 5.000,00.-TL olmak üzere toplam 20.000,00.-TL maddi tazminat, ayrıca Z. için 30.000,00.-TL, N., O. ve E. için ayrı ayrı 20.000,00.-TL olmak üzere toplam 90.000,00.-TL manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan müteselsilen tahsilini istemiştir. Davalı S. V. vekili, kusur oranında, poliçe limitiyle gerçek zarardan sorumlu olduklarını belirterek davanın reddini savunmuştur. Davalılar O. K. ve S. K.'a usulüne uygun davetiye tebliğine karşın duruşmalara katılmamışlar ve davaya cevap vermemişlerdir. Mahkemece, iddia, savunma, toplanan kanıtlara ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davalı sürücünün %100 kusurlu olduğu kabul edilerek ve taleple bağlı kalınarak davanın kısmen kabul kısmen reddi ile destekten yoksun kalma sebebiyle Z. için 15.000,00.-TL, N. için 5.000,00.-TL olmak üzere toplam 20.000,00.-TL maddi tazminat ve her bir davacı için ayrı ayrı 10.000,00.-TL olmak üzere toplam 40.000,00.-TL manevi tazminatın sigorta şirketinin destek tazminatı yönünden 58.000,00.-TL, manevi tazminat yönünden 11.000,00.-TL ile sınırlı sorumlu olarak dava tarihinden itibaren, diğer davalılardan olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile tahsiline karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili ve davalı S. V. vekili tarafından temyiz edilmiştir. 1-) Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde ve özellikle sigorta şirketi yönünden dava tarihinden önce ihbarda bulunulmamış olması bakımından temerrüt tarihinin dava tarihi olarak kabul edilmesinde, ayrıca manevi tazminat talebi ile ilgili olarak hüküm kurulurken olayın meydana geliş şekli, tarafların ekonomik ve sosyal durumları, olay sebebiyle duyulan acı ve elemin derecesi ve BK'nın 47. maddesindeki (6098 Sayılı TBK m. 56) özel haller dikkate alınmış bulunduğuna göre davacı vekilinin ve davalı S. V. vekilinin yerinde görülmeyen aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmesi gerekmiştir. 2-) Dava davacılar murisinin ölümü nedeni ile Borçlar Kanunu'nun 45. maddesi (6098 Sayılı TBK m. 53) gereğince destekten yoksun kalma tazminatı ve BK m. 47 (6098 Sayılı TBK m. 56) manevi tazminat istemine ilişkindir. Sigorta şirketlerinin teminat altına aldıkları riziko türleri ve teminat altına alınan zarar türlerinin her birine sağladıkları güvence limitleri sigorta ettiren ile yaptıkları sigorta poliçesinde belirlenmektedir. Zorunlu mali sorumluluk sigortasında ise bu durum ayrıksı olarak her ülke devletinin kendi iç düzenlemeleri ile belirlenmektedir. Somut olayda davalı yabancı ülkede faaliyet gösteren sigorta şirketinin teminat limitleri ve türleri sözkonusu sigorta poliçesinin temini yolu ile belirlenmesi yerine, mahkemece davalı sigorta şirketine aracılık faaliyeti yapan acentenin davacılar vekili ile yaptığı yazışmalarda ödeme konusunda anlaşma için belirttiği miktarlar esas alınmıştır. Bunun yanında dosya kapsamından davacılar vekilinin yargılamanın devamı sırasında 14.4.2009 tarihli dilekçesi ile Türkiye Motorlu Taşıtlar Bürosu'na davacıların zararının tazmini hususunda başvuru yapıldığı da anlaşılmaktadır. Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu'nun çalışma esas ve usulleri hakkındaki 26.10.1991 gün ve 21033 Sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan yönetmeliğin "Büronun amacı" başlığını taşıyan 5. maddesinin 3. bendi uyarınca, yurt dışında sigortalanmış bulunan ve geçerli olan sigorta sertifikası taşıyan motorlu kara taşıt araçları sahipleri veya sürücüleri tarafından Türkiye'de sebebiyet verilmiş hasarların, doğrudan doğruya idare ve ödenmesi hususundaki işlemleri yapmak, büronun amaçları arasında sayılmıştır. Bu sebeple yabancı plakalı araçların Türkiye'de karıştıkları kazalarda, şayet geçerli bir yeşil kart sigortaları varsa, bunların sigorta yaptırmalarına gerek olmaksızın araçlarının neden olacağı zararlar karşılanacaktır. Bir başka deyişle, yeşil kart poliçesi o ülkede düzenlenmiş zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi gibi kabul edilecektir. Buna göre yeşil kart sigortası, anlaşmaya dahil yabancı ülkelerin zorunlu mali sorumluluk sigortalarını bir araya getiren üniform ve beynelminel bir sigorta poliçesi olarak tanımlanmaktadır. Memleketimizin de üyesi bulunduğu Avrupa Konseyi mensuplarının 20 Nisan 1959 tarihinde imzaladıkları "Beynelminel Mecburi Mesuliyet Sigortasına dair Avrupa Sözleşmesi" gereğince ülkemizde de tüzel kişiliği haiz Türkiye Sigorta ve Reasünans Şirketleri Birliği Motorlu Taşıt Bürosu kurulmuş olup, yeşil kart sistemi uygulanmaktadır. Karayolları Trafik Kanunu'nun 91. maddesiyle Ülkemizin de üyesi bulunduğu Avrupa Konseyi mensuplarının 20 Nisan 1959 tarihinde Strazburg şehrinde imzaladıkları 'Beynelminel Mecburi Mesuliyet Sigortası İhdası' ile igili anlaşma hükümleri uyarınca, yabancı plakalı motorlu araçların, şayet milletlerarası geçerli olup Türkiye'de de kabul edilen sigortaları varsa, bunların sigorta yaptırmalarına gerek olmaksızın araçlarının neden olacağı zararlar, zorunlu trafik sigorta güvencesinde olacaktır. Şayet böyle bir sigortası yoksa, bu araçlar için Türkiye sınırlarına girişlerinde, zorunlu trafik sigorta sözleşmesi yapılacaktır. Yine bu hükümler uyarınca Ülkemizde de geçerli bulunan 'Yeşil Kart Sistemi'ne göre faaliyette bulunmak üzere 'Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği Motorlu Taşıt Bürosu' kurulmuştur. Somut olayda, kazaya karışan yabancı plakalı aracın, davalı S. V. Sigorta Şirketi tarafından trafik poliçesi ile sigortalı olduğu ileri sürülmüşse de yabancı plakalı bu aracın kaza tarihini kapsayan geçerli bir poliçesi bulunup bulunmadığı ve yeşil kart sigorta poliçesinin bulunup bulunmadığı hususunda mahkemece bir inceleme yapılmamıştır. Yukarıda da değinildiği gibi sigorta teminat türleri ve miktarlarının belirlenmesi bakımından sözkonusu sigorta poliçesinin temini zaruri olup davacılar vekilinin de temyizi maddi ve manevi zararlardan sorumluluğunun hükmedilen miktarların üzerinde olduğu yönündedir. Ayrıca davacılar vekilinin Motorlu Taşıtlar Bürosuna bir başvuru yaptığı, adı geçen kurum tarafından dosyaya celp edilen 6.8.2009 tarihli yazı cevabı içeriğinden ise hasar dosyasının açıldığı anlaşılması karşısında davacılara her hangi bir ödeme yapılıp yapıldığı da araştırılmamıştır. Bu durum karşısında mahkemece, kazaya karışan yabancı plakalı aracın, davalı S. V. Sigorta Şirketi tarafından kaza tarihini kapsayan geçerli sigorta poliçesi ve yeşil kart sigorta poliçesinin bulunup bulunmadığının tespiti, kaza tarihini kapsayan bu sigorta poliçesinin temini ile teminat türleri ve miktarlarının belirlenmesi, ayrıca Motorlu Taşıtlar Bürosu nezdinde sözkonusu kaza ile ilgili olarak davacıların başvurusu üzerine her hangi bir hasar dosyası açılıp açılmadığının ve ödeme yapılıp yapılmadığının araştırılması sonucu davalı sigorta şirketinin sorumluluk kapsamının buna göre belirlenmesi gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme sonucu hüküm kurulması doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir. SONUÇ : Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan sebeplerle davacılar vekilinin ve davalı S. V. vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan sebeplerle davacılar vekilinin ve davalı S. V. vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istenmesi halinde temyiz eden davacılara ve davalı S. V.'a iadesine 3.4.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
Kaynak: karararama.yargitay.gov.tr

Duvarcı Hukuk, Avukat Ayşe Duvarcı, Konya Avukat

www.avukatayseduvarci.com